આકાશના તારાનું વૈવિધ્ય

રાત્રિમાં આકાશમાં લાખો તારા ટમટમતા દેખાય. બ્રહ્માંડમાં તારાઓનું વિશ્વ અનોખું છે. આપણને બધા સરખા દેખાય પરંતુ ખગોળશાસ્ત્રીએ અવલોકનો કરીને તારાઓને અનેક જાતમાં વહેંચ્યા છે.
બ્રાઉન ડવાર્ફ એટલે નિષ્ફળ તારાઓ નવા નવા જન્મે ત્યારે થોડાં ઝાંખા દેખાય. આ તારાઓમાં ગુરુત્વાકર્ષણ બળ ઓછું હોવાથી કેન્દ્ર મજબૂત બનતું નથી અને બાળપણમાં જ નાશ પામે છે.
રેડ ડવાર્ફ તારાઓ પ્રમાણમા મોટા પરંતુ ઠંડા હોય છે. આકાશમાં દેખાતાં તારાઓમાં સૌથી વધુ રેડ ડવાર્ફ હોય છે. સૂર્ય કરતાં ૧૦ ટકા જ તેજસ્વી હોય છે.
યલો ડવાર્ફ તારાઓ લગભગ સૂર્ય જેવડા મોટા હોય છે અને ઘણાં તેજસ્વી હોય છે. આલ્ફા, સેન્ચૂરી એ, તાઉસેટી વગેરે યલો ડવાર્ફ જાણીતા છે. વ્હાઈટ સ્ટાર સૂર્ય કરતાં મોટા હોય છે ઘણા તેજસ્વી હોય છે. સીરસ અને વેગા જાણીતા છે. રેડ જાયન્ટ તારા કદમાં નાના હોય છે. તેમાંથી બધા જ હાઈડ્રોજનનું હિલિયમમાં રૃપાંતર થઈ જાય પછી અનેક ગણા મોટા થાય છે. મોટા થઈને ફાટી પડે છે. એન્ટારીસ અને બીટલગીઝ રેડ જાયન્ટ જાણીતા તારા છે.
વ્હાઈટ ડવાર્ફ એ રેડ જાયન્ટ તૂટી પડે પછી તેના અવશેષોરૃપે જન્મે છે અને નિષ્ક્રિય હોય છે. તેની બાહ્ય સપાટી તેજસ્વી હોય છે તે આપણી પૃથ્વી જેવડા હોય છે. બ્લેક ડવાર્ફ તારાઓ તો તેના નામ પ્રમાણે દેખાતા જ નથી. વ્હાઈટ ડવાર્ફ અબજો વર્ષ પછી ઠરી જઈને કાળા પડી જાય છે. ખગોળશાસ્ત્રીઓ આવા તારાને મુશ્કેલીથી શોધી શકે છે. બ્રહ્માંડમાં હજીય આ તારાઓ હોવાનું મનાય છે.
બ્લ્યૂ જાયન્ટ તારાઓ બ્રહ્માંડમાં સૌથી મોટા છે. સૂર્યથી ૧૦ થી ૧૦૦ ગણા મોટા આ તારાઓ સૂર્ય કરતાંય તેજસ્વી અને ગરમ છે. અત્યંત ગરમ હોવાથી તેમાંનો હાઈડ્રોજન ઝડપથી નાશ પામે છે.
ન્યૂટ્રોન સ્ટાર સુપરનોવામાંથી જન્મે છે અને ઘણા દળદાર હોય છે. કદમાં નાના પણ શક્તિશાળી રેડિયેશન પેદા કરે છે તેને પલ્સાર કહે છે. આ તારા બ્લેકહોલમાં નાશ પામે છે.