તમે પાર્ટીપ્લોટમાં યોજાતા સંમારંભો કે મેળાઓમાં ચારે તરફ તીવ્ર પ્રકાશ ફેંકતા હેલોજન લેમ્પ જોયા હશે. આ લેમ્પ બીજા બલ્બ અને ટયૂબ લાઈટ કરતાં વધુ તીવ્ર અને દૂર સુધી પ્રકાશ ફેંકે છે પરંતુ તેની બીજી પણ ઘણી ખાસિયતો છે. હેલોજન લેમ્પમાં નાનકડી ટયુબ લાઈટ હોય છે. સામાન્ય બલ્બમાં ધાતુનું ફિલામેન્ટ હોય છે. ફિલામેન્ટ ગરમ થઈને ખરી પડે એટલે બલ્બ ઊડી જાય. હેલોજન લેમ્પમાં આવું થતું નથી. હેલોજન લેમ્પ કદી ઊડતાં નથી.હેલોજન લેમ્પમાંય ધાતુની કોઈલ કે ફિલામેન્ટ તો હોય જ છે પરંતુ લેમ્પમાં હેલોજન વાયુ ભરેલો હોય છે. હેલોજન વાયુ જાદુઈ છે. લેમ્પમાં ટંગસ્ટનની ફિલામેન્ટ હોય છે. ટંગસ્ટન ગરમ થઈને વરાળ થઈ ખરી પડે તેવું હેલોજન લેમ્પમાં પણ થાય છે અને ત્યાંજ હેલોજન વાયુ કામમાં આવે છે. હેલોજન વાયુ ટંગસ્ટનની વરાળ ઉપર તરત જ રાસાયણિક પ્રક્રિયા કરે છે અને રાખ ફરીથી ઊડીને ફિલામેન્ટ ઉપર ચોંટી જાય છે. આમ ફિલામેન્ટ સતત સંધાઈ જાય છે અને તૂટતું નથી.
હેલોજન એક વાયુ નથી પરંતુ ફ્લોરિન, ક્લોરિન, બ્રોમિન અને આયોડિન જેવા ૧૭ વાયુઓ હેલોજન પ્રકારનાં છે. આ વાયુઓને હેલોજન-૧૭ કહે છે.
No comments:
Post a Comment