સામાન્ય રીતે ઘણાં બધા કામ કરી શકતા, હાલીચાલી શકતા અને બોલી શકતા માણસના આકારના મશીનને રોબોટ કહેવાય છે. પરંતુ કેટલાક ખાસ પ્રકારનાં કામ કરી આપતા વિવિધ આકારનાં યંત્રોને પણ રોબોટ જ કહેવાય છે. કોઇ કારખાનામાં બનતી નાની મોટી વસ્તુઓને એક સ્થળેથી બીજે સ્થળે ખસેડી આપનાર માત્ર હાથ આકારના મશીનને પણ રોબોટ કહેવાય. જોકે તે અગાઉથી નક્કી કરેલા પ્રોગ્રામ મુજબ પોતાની મેળે નક્કી કરેલું. કામ કરી શકતો હોય છે. આજે રોબોટિક્સ એ વિજ્ઞાાનનું અલગ ક્ષેત્ર બની ગયું છે અને આશ્ચર્યજનક કામો કરી આપે તેવા રોબોટ બને છે. રોબોટનો ઇતિહાસ પણ રસ પડે તેવો છે.અઢી હજાર વર્ષ પહેલા ગ્રીક એન્જિનિયર તેસીબસે પાણીના પ્રવાહ વડે આપમેળે ચાલતી ઘડિયાળ બનાવેલી.
વિજ્ઞાનની કલ્પનાકથાઓ લખનારા લેખકોએ જાતજાતના યંત્રોની કલ્પના કરી વાર્તાઓ અને નાટકો પણ લખેલા છે. ૧૯૨૧માં ઝેક લેખક કારેલ સેપેકે 'રોસમ્સ યુનિવર્સલ રોબોટ' નામનું નાટક લખેલું. તેમાં એક માણસ રોબોટ બનાવે છે અને તે રોબોટ તે માણસને જ મારી નાખે છે તેવી વાર્તા હતી. આ નાટક લોકપ્રિય થયેલું અને ત્યારથી રોબોટ શબ્દ પણ પ્રચલિત થયો.
૧૯૪૮માં બ્રિટનના વિલિયમ ગ્રે વોલ્ટરે ઇલેક્ટ્રોનિકનો ઉપયોગ કરીને સર્કીટ વાળા એલ્મર અને એલ્સી નામના માણસના આકારના રોબોટ બનાવી રોબોટિક્સનો પાયો નાખ્યો. ૧૯૫૬માં જ્યોર્જ ડવીલ નામના વિજ્ઞાાનીએ માત્ર એક યાંત્રિક હાથ બનાવ્યો. આ હાથ અગાઉથી નક્કી કરેલા પ્રોગ્રામ દ્વારા અનેક કામ કરી આપતો. ૧૯૬૩માં રાંચી આર્મ નામનો માત્ર હાથ આકારનો રોબોટ બન્યો. કોમ્પ્યુટર દ્વારા સંચાલિત આ હાથમાં છ સાંધા હતા અને અપંગ માણસને ઉપયોગી થતો. આ પાયાના રોબોટ બન્યા પછી આ ક્ષેત્રે ઘણાં સંશોધનો થયાં છે અને આજે માણસ જેવા જ હાવભાવ અને વર્તન કરતા રોબોટ બને છે.
No comments:
Post a Comment