રાંધણ ગેસનો રસપ્રદ ઈતિહાસ

આજે રાંધણ ગેસ માટે એલપીજી એટલે લીક્વીફાઈડ પેટ્રોલિયમ ગેસ   વપરાય છે. ગેસ પેદા કરી નળી દ્વારા બીજે છેડે તેને સળગાવી પ્રકાશ અને ગરમી મેળવવાનો ઈતિહાસ બહુ જૂનો અને રસપ્રદ છે.
વાયુઓ અંગે થયેલા ૧૮મી સદીના સંશોધનોને આધારે ૨૦મી સદીની શરૃઆતમાં ઘણા વિજ્ઞાાનીઓએ કૃત્રિમ ગેસ પેદા કરવાની પધ્ધતિઓ વિકસાવી. કોલસા, લાકડા અને ઓઈલને ઓછા ઓક્સિજનવાળા વાતાવરણની ભઠ્ઠીમાં સળગાવી ગેસ ઉત્પન્ન કરાતો. આ પ્રકારના ગેસ જ્વલનશીલ હતા અને નળીને બીજે છેડે સળગાવી શકાતા. ફ્રાન્સના ફિલિપ લેબોન અને ઈંગ્લેન્ડના વિલિયમ મર્ડોકે આ પધ્ધતિથી ગેસના ચૂલા બનાવવાના અખતરા કર્યા. ઈ.સ. ૧૮૧૨માં આ પ્રયોગે સફળ થયા. અને રાંધણગેસનો ઉદ્યોગ વિકાસ પામ્યો. અમેરિકા અને યુરોપમાં ગેસ કંપનીઓ સ્થપાઈ. આ બધી કંપનીઓ દ્વારા આ ગેસ પાઈપલાઈન વડે લંડનની શેરીઓમાં સ્ટ્રીટ લાઈટ નાખવામાં આવેલી. ૧૯૫૦ની આસપાસ નેપ્થા, વ્હાઈટ ગેસ, પેરાફીન વિગેરે જ્વલનશીલ વાયુઓની ટાંકીઓવાળા ગેસ સ્ટવ અસ્તિત્વમાં આવ્યા. આ ગેસ સ્ટવમાં ગેસની ટાંકી સાથે સીધાં જ બર્નર જોડાતાં. ગેસ તરીકે કોલસા કે અન્ય જ્વલનશીલ પદાર્થોમાંથી બનેલો ગેસ વપરાતો.
ઈ.સ. ૧૮૨૬માં જેમ્સ શાર્પ નામના વિજ્ઞાાનીએ ગેસનો સફળ ચૂલો  બનાવ્યો પરંતુ ગેસને દૂર સુધી લઈ જવાની મુશ્કેલીઓને કારણે તે સફળ થયો નહીં. ઈ.સ. ૧૮૮૫માં રોબર્ટ બન્સેન નામના વિજ્ઞાાનીએ બન્સેન બર્નર શોધ્યું. જેમાં હવા અને ગેસનું મિશ્રણ થવાની સગવડતા હતી. આ બર્નરને કારણે પેટ્રોલિયમ ગેસનો રાંધણ ગેસ તરીકે ઉપયોગ થવાની સંભાવના વધી. બર્નરમાં સુધારા વધારા થયા. પછી અનેક પ્રકારના ગેસના ચૂલા અસ્તિત્વમાં આવ્યા.